📝جواد مددی
🔷عربستان سعودی از مهمترین کشورهای منطقه خاورمیانه و جهان عرب است که سیاست خارجی این کشور تاثیرگذاری عمیقی در روند تحولات منطقه به ویژه طی بیش از یک دهه اخیر داشته است. در این میان، مهمترین دلیل و هدف سیاست خارجی این کشور نیز، مقابله و ایجاد چالش در برابر قدرت منطقهای جمهوری اسلامی ایران بوده است. چرا که قدرت منطقهای ایران که از بیش از یک دهه گذشته تا کنون به شکل مستمر رو به گسترش نهاده بود، طی تحولات بیداری اسلامی اوجگیری روزافزونی یافته است. اما شاید اصلی ترین متغیرهایی که سبب شده اند تا سعودی ها تمام توان داخلی و منطقه ای شان را صرف مقابله و ائتلاف سازی علیه نمایند را بتوان به این موارد مربوط دانست.
🔸مساله نخست به افزایش و ارتقاء ضریب نفوذ و عمق استراتژیک ایران بر میگردد که کشورهای هدف آن عراق، سوریه، بحرین، یمن و به نسبت لبنان را شامل میشوند. این افزایش ضریب بسترهایی را ایجاد میکند که این کشورها و سیاستگذاریهای خارجی آنها در راستای اهداف ایران در منطقه حرکت کنند. متغیر دوم افزایش قدرت منطقهای ایران، قدرت بازدارندگی نظامی تهران است که بیشتر بر قدرت بازدارندگی موشکی که توان مقابله موثر در برابر تهدیدات را ایجاد و بسیاری از محدودیتهای منطقهای را از بین برده است، تاکید دارد. و نهایتا متغیر سوم، توان و پیشرفتهای هستهای ایران است که با انجام توافق هستهای و حصول اطمینان جامعه جهانی نسبت به آن، کشورهای منطقه به ویژه عربستان سعودی و متحدین آن را در مواضع انفعال قرار داده است.
🔻با توجه به این متغیرها، عربستان سیاست خارجی ائتلافساز خود را بویژه در ماه های اخیر برای مقابله با ایران فعال و سعی کرده است این راهبرد خود را در کشورهای هدف ایران گسترش دهد. لذا در عراق سیاست ایجاد چالش برای دولت شیعی و همچنین مخالفت و ناامنسازی و مخالفت با روند سیاسی این کشور را در ائتلاف با ترکیه و رژیم صهیونیستی دنبال کرده است. این روند در سوریه با حمایت از تروریست ها به نحو بسیار بارزتری عمق استراتژیک ایران را هدف قرار داده است. در یمن به صورت مداخله مستقیم در قالب ائتلاف طوفان قاطعیت با حضور بیشتر متحدین منطقهای این کشور در جریان است و در بحرین نیز در درون متحدین خود در شورای همکاری خلیج فارس و نیز جلب حمایت بازیگران دیگر نظیر پاکستان، ترکیه و ... صورت پذیرفته است.