مسجد جامع کوفه: یکی از چهار مسجد مهم و مقدّس جهان
اسلام (پس از مساجد مکه، مدینه و بصره) است. این مسجد نخستین ساختمان شهر
جدید التأسیس کوفه در سال 17هـ.ق. بود. مسجدی است مربع به طول 110 متر و
عرض 116 متر، صحنی وسیع و بدون سقف و دیواری عظیم و مرتفع دارد; همانند برج
و باروهای شهرهای کهن، که در دوران عضدالدوله دیلمی ساخته شده است. این
مسجد گنجایش چهل هزارنفر را دارد.
آرامگاه میثم تَمّار:
وی یکی از یاران با وفا و فداکار امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) بود که بر
اثر پایداری در ایمان به آن حضرت به شهادت رسید، امروزه آرامگاه او در
فاصله 300 متری از مسجد کوفه و در آغاز بزرگراه نجف ـ کوفه قرار دارد.
قصر دار الاماره؛ یا مقر والی کوفه:
این ساختمان کهن ترین ساختمان اسلامی در عراق بشمار می رود و به دست سعد
ابن ابی وقاص در سال 17هـ.ق. پس از ساختمان مسجد کوفه ساخته شد. دارالاماره
ساختمانی است مربع شکل به ابعاد 36/110 متر و 24/110 متر که امروزه تنها
پایه ها و برخی دیوارهای فروریخته آن باقی مانده است. این قصر یکی از
ساختمانهای عبرت انگیز روزگار است. در آن قصر مسلم به شهادت رسید و سر
مبارک امام حسین(علیه السلام) و شهدای کربلا به نمایش گذاشته شد و سپس
سرهای قاتلان آن بزرگواران از سوی انتقام گیرندگان به نمایش در آمد. آنگاه
ظالمان دیگری سرهای این انتقام گیرندگان را بریدند و در آن به نمایش
گذاشتند.
مسجد سَهْله: یکی از مساجد مبارک شهر
کوفه است، و روایات فراوانی در فضیلت عبادت در آن مسجد آمده است. این مسجد
در فاصله دوکیلومتری غرب مسجد کوفه واقع است و از صحنی وسیع به ابعاد 140
متر و 125 متر با دیواری مرتفع تشکیل گردیده و در آن محرابهای متعددی قرار
دارد که منسوب به معصومان(علیهم السلام) می باشد و در میانه سمت جنوب مسجد
جایگاه بزرگی است که بر روی گنبدی قرار دارد و به «مقام حضرت حجت(علیه
السلام)» مشهور است.
مسجد صَعْصعة بن صُوحان: صعصعه یکی از یاران با وفای امیرالمؤمنین(علیه السلام) بود. این مسجد که عبادتگاه وی است، در نزدیکی مسجد سهله قرار دارد.
مسجد زید بن صعصعه: این مسجد مبارک نیز در نزدیکی مسجد پیشین قرار دارد.
مقام یونس(علیه السلام):
این جایگاه که امروزه شکل و هیئت مسجد دارد، در میان عامه مردم به غلط به
آرامگاه حضرت یونس بن مَتی(علیه السلام) شهرت یافته است. در قسمتی از گنبد
خانه آن، محرابی است که گفته می شود امیر مؤمنان(علیه السلام) در آنجا نماز
گزارده است. این مقام امروزه در کنار رودخانه فرات و در فاصله یک کیلومتری
از مسجد کوفه واقع است و بنابر برخی روایات، حضرت یونس در این جا از شکم
نهنگ بیرون انداخته شد. باید افزود که آرامگاه حضرت یونس(علیه السلام) در
شهر موصل بر بلندای تپه ای قرار دارد و دارای گنبد و صحن و سرا است.
آرامگاه ابراهیم الغمر:
او ابراهیم فرزند حسن مُثنّی فرزند امام حسن مجتبی(علیه السلام)است، قبر
او در سمت مغرب قبر میثم تمار در محله ای به نام «حَیّ کِندَه» می باشد. او
جد سادات طباطبایی است.
منبع: اماکن زیارتی و سیاحتی عراق؛ محمّد رضا قمی
